Lễ cúng nương mùa hè của dân tộc thiểu số Sapa

Du lịch Sapa 3 ngày giá rẻ để khám phá về lễ cúng nương là một nghi lễ nông nghiệp đặc sắc của người Xá Phó Sapa được tổ chức ở từng gia đình nhưng trong phạm vi cả làng nhằm mục đích cầu cho mùa màng tươi tốt, bội thu… mang lại cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Nghi lễ cúng nương của người Xá Phó Sapa là một nghi lễ nông nghiệp giàu bản sắc văn hóa, chứa đựng nhiều nét độc đáo, riêng biệt. Nó phản ánh tín ngưỡng cầu mùa của cư dân nông nghiệp đã gắn chặt với đời sống của người Xá Phó ở Sapa Lào Cai. Lễ cúng nương không chỉ có giá trị về mặt văn hóa dân gian mà còn chứa đựng nhiều tri thức bản địa về khai thác nương rẫy cần được duy trì và bảo tồn.

Để chuẩn bị tốt lễ cúng, gia đình tìm chọn ngày tốt, sắm sửa lễ vật và giống thóc tốt nhất, trang phục mới, các vật dụng có liên quan và đặc biệt phải nhờ anh chị em trong làng về giúp. Bà chủ đi mời mọi người đến giúp tra lúa thì phải lựa chọn đủ đôi có nam có nữ. Người đi giúp phải là người có gia đình trong sạch tức là gia đình không có tang.

Ngay từ sáng sớm các thành viên đến giúp cùng vợ chồng chủ nhà chuẩn bị lễ vật cho vào gùi đi đến nương, theo thứ tự hai vợ chồng chủ nhà đi trước những cặp khác theo sau. Bà chủ nương có nhiệm vụ đeo địu thóc giống, người chồng mang đồ lễ và làm nhiệm vụ phát quang đường.

Kinh nghiệm du lịch sapa toàn tập của du khách cho biết trước đó, các mảnh nương đã được phát dọn sạch sẽ chỉ chờ ngày cúng và tra lúa mới. Lễ vật dâng cúng cho ma nương gồm một con gà trống lông màu đỏ đẹp, xôi 5 mầu, 1 chai rượu, 1 gói cơm tẻ, 1 vòng tay bạc, 1 vòng cổ bạc, 1 đĩa lá trầu không, một đĩa vôi bột, 1 cum lúa nếp, 1 con dao nhọn, hương nhang…

Khi tới nương vợ chồng chủ nương để gùi vào trong lán chuẩn bị làm mâm cúng. Ông chủ nương lấy dao chặt một cây nứa hoặc cây vầu trẻ làm 8 nan để cắm ở đầu nương dùng làm chỗ đặt mâm cúng. Chủ nương còn cắt một tầu lá chuối và lấy cả hoa chuối rừng (loại vỏ vàng) với quan niệm của tộc người hoa chuối vàng tượng trưng cho hạt thóc giống, hạt lúa vàng, mùa màng bội thu. Rồi lấy cum lúa vàng đặt ở giữa tầu, lấy vòng bạc cổ đeo vào cum lúa, con gà làm lễ cúng được chủ nương đeo cho vòng cổ bạc với ý nghĩa làm đẹp. Quan niệm lúa có hồn, đeo vòng bạc để giữ hồn lúa ở lại nương sang năm cho mùa màng tốt tươi, lúa chắc hạt, bông to vàng như hoa chuối.  Tất cả các thứ lễ vật đều được chủ nương bày xếp trong tầu lá để dâng cúng ma nương. Du lịch sapa ngày hè thấy được ước nguyện của tộc người cầu mong cho mùa màng tươi tốt.

Lễ hội cúng nương Sapa

Lễ hội cúng nương Sapa

Người Xá Phó Sapa quan niệm ma nương là loại ma trú ngụ ở nương lúa, nương ngô liên quan đến mùa màng. Do đó, trước ngày tra lúa các chủ nương phải làm lễ cúng chia lễ vật, chia đất cho ma nương để nhằm mục đích cầu mong mùa vụ tốt tươi không bị mất mùa. 

Mâm lễ sau khi đã bày xong, chủ nương dùng dao chẻ lấy đủ 8 nan cắm 2 nan chéo nhau tạo thành chữ u xuống đất xung quanh tàu lá chuối làm 4 góc, có ý nghĩa trang trí làm đẹp cho mâm lễ. Sau đó, chủ nương (thường là bà chủ) đọc bài cúng có đại ý như sau: “Chủ nương tôi là…. họ … hôm nay ngày tốt đi tra lúa nương có đem con gà, rượu, cơm, thóc cum dâng cúng cho ma nương, thần thổ đất, ma trời mời các vị về nhận cho, ăn no uống đủ xin đừng tranh đất của tôi. Ăn xong cầu mong sự phù hộ cho gia đình trồng lúa được tươi tốt, không bị sâu dịch, bệnh lúc thu hoạch bông lúa to như hoa chuối, vàng như cát ở sông suối ”.

Có thể bạn quan tâm http://dulichsapalaocai.net/tour-sapa/du-lich-sapa-ham-rong-thac-bac-2-ngay-3-dem-gia-re/

Chủ nương cúng lần hai, quay về trước mâm lễ và đọc bài cúng có ý nghĩa tương tự như lời cúng ở trên và hứa hẹn với các ma nương nếu giúp đỡ cho cây trồng phát triển sang năm lại được thờ cúng chu đáo. Cúng xong, chủ nương cúi người lạy một lạy để cảm ơn các ma. Khi đó, những người được nhờ giúp tra lúa đang ngồi trong lán bắt đầu lên giọng hỏi thật to: Chủ nương đã làm lễ xong chưa? Làm xong rồi, xong rồi, chủ nương đáp. Lúc này, đôi vợ chồng chủ nương mang dụng cụ và thóc giống vào vị trí thật nhanh, chồng húng vợ tra, húng từ đầu nương xuống dưới, lần lượt những đôi khác cùng vào vị trí người húng người tra hạt. Theo phong tục người húng lúa cầm gậy chọc lỗ phải là nam giới, còn người bỏ hạt thóc vào lỗ và lấp đất là nữ giới. Từng đôi từng cặp phối hợp tra lúa nhịp nhàng, khi người nam chọc đầu húng xuống dưới tạo thành một hố nhỏ thì người nữ tay cầm hạt thóc giống ném trúng vào giữa hố và dùng chân xoa đất từ trên xuống cho khỏi mưa trôi.

Sau khi tra xong mảnh nương, chủ nương hô hào mời tất cả anh chị em tập trung về phía mâm lễ để làm lý ăn cầu may, cầu cho được mùa no đủ. Mọi người cùng nhau dùng tay bốc cơm tẻ, xôi để ăn, uống rượu… 

Nghi lễ cúng nương là một nghi lễ đặc biệt được cả cộng đồng coi trọng, là tín ngưỡng nông nghiệp cổ truyền vẫn còn được duy trì cho đến ngày nay. Du lịch sapa 2 ngày 1 đêm để đến khám phá nét văn hóa đặc sắc của người dân bản địa.